CIEKAWOSTKI



TURMALINY - grupa minerałów izomorficznych, należąca do grupy borokrzemianów, o zróżnicowanym składzie chemicznym i urozmaiconym składzie domieszek oraz różnych własnościach fizycznych i optycznych. Cechą charakterystyczną tej grupy minerałów jest olbrzymie bogactwo barw i odcieni; częste jest również pasowe zróżnicowanie barw w jednym krysztale (poprzeczne, równoległe lub promieniste). Większość odmian samodzielnie występuje rzadko, przeważają kryształy mieszane. Nazwa wywodzi się z języka sengaleskiego, od słowa turamalli, co oznacza mieszaninę barwnych skał. Spośród wielu odmian, znaczenie gemmologiczne mają: buergeryt, dravit, elbai t i schorl oraz rzadko spotykane liddicoatyt i uvit. Szlachetne odmiany turmalinu znane są również pod innymi nazwami (handlowymi lub zwyczajowymi), które za podstawę klasyfikacji przyjmują barwę minerału. Mamy więc:

achroit, rubellit, indigolit, verdelit, tsilaisyt, a w przypadku osobników o budowie zonalnej - turmalin arbuzowy, turmalinowe "główki murzyńskie" i in.

BUERGERYT - turmalin żelazowy.
Nazwa pochodzi od nazwiska światowej sławy krystalografa M. Buergera.

Wzór chemiczny -NaFe~+AI6Si6B3O30F + domieszki.

Układ krystalograficzny - trygonalny: kryształy zwykle krótkosłupkowe, głęboko zbrużdżone.

Barwa - ciemnobrązowy do prawie czarnego; wykazuje barwną migotliwość (iryzację) o barwie brązu.

Rysa - żółtobrązowa.

Połysk - szklisty.

Twardość - 7 wg skali Mohsa.

Gęstość - 3,30 ... 3,32 g/cm3

Łupliwość - wyrażna; przełam nierówny do muszlowego.


HISTORIA ZŁOTA ...

Wydobyciem złota zajmowano się już w starożytnym Egipcie, ale w niewielkich ilościach (ok. 1 tony rocznie). Za czasów Imperium Rzymskiego pozyskiwano od 5 do 10 ton. W średniowieczu wydobycie złota znowu spadło do ok. 1 tony. Zwiększenie wydobycia notowane jest dopiero od momentu rozpoczęcia w XV wieku eksploatacji złóż w Afryce (Ghana). Następnie pozyskiwano złoto w podbitej przez Hiszpanów Ameryce, a od XVIII wieku także w Rosji.

Historię wydobycia złota dzieli się na dwa okresy. Pierwszy - sięgający połowy ubiegłego stulecia, kiedy wydobyto w sumie ok. 10 tys. t kruszcu. Drugi - trwający do dziś i obejmujący czasy rozpoczętej w 1848 r. gorączki złota w Kalifornii. Na ten okres przypada ponad 90% całości pozyskanego w historii złota. Równocześnie z odkryciem złóż w Ameryce rozpoczęto eksploatację kopalń w Australii, Afryce Południowej oraz Kanadzie.

Od XIX wieku, w związku z wprowadzeniem parytetu złota dla większości walut wymienialnych, wzrósł popyt na ten metal. Również opracowanie nowych technik wydobycia pozwoliło na eksploatację głębiej zalegających złóż. Z tego powodu poszukuje się nowych miejsc wydobycia złota w takich krajach jak: Indonezja, Brazylia, Papua Nowa Gwinea, Filipiny, Uzbekistan i Nikaragua. Dzisiejsze światowe wydobycie złotego kruszcu utrzymuje się na poziomie ok. 2300 t rocznie. Mimo, iż pozyskuje się je w prawie 60 krajach, naprawdę liczącymi się producentami są: RPA (ok. 550 t rocznie), USA (ok. 330 t rocznie), Australia (ok. 240 t rocznie), Kanada (ok. 170 t rocznie), Rosja (ok. 150 t rocznie), a ponadto kraje Ameryki Łacińskiej (głównie Brazylia), Chiny, Ghana, Indonezja i Papua Nowa Gwinea.

Niegdyś, ze względu na rzadkość występowania złota, na jego posiadanie mogli sobie pozwolić jedynie najbogatsi. Sytuacja zmieniła się po odkryciu złóż w Ameryce i Australii, w rezultacie czego złoto stało się dostępne prawie dla każdego. Stolicą branży złotniczej stały się wówczas Włochy - potęga w produkcji złotej biżuterii. Trendy w biżuterii złotej zmieniały się na przestrzeni wieków równie często jak w modzie. Złotnicy wciąż obserwują otaczający świat i próbują wychwycić zmieniające się upodobania klientów oraz stworzyć kolekcje nowoczesne i niepowtarzalne.


Co to znaczy jedno karatowy brylant?

Masę diamentów (jak również innych kamieni) określa się w karatach (ct). Na przestrzeni wieków w różnych okresach i państwach jednostka ta miewała różną masę, co było przyczyną wielu problemów i nadużyć. Np. w XiX w europejski karat liczył 3,5g - jego podstawą był ciężąr 3 kropli czystej wody. Dzisiaj znormalizowano jego masę. I tak w handlu kamieniami 1 karat (1ct) oznacza mase: 0,2 g. CZYLI - brylant 1 karatowy jest taki którego masa równa się 0,2 g. ...... - (malutko prawda, a ile pieniędzy!) W handlu najczęściej sprzedawane są brylanty o masie 0,05 ct - 0,25 ct (0,01g do 0,05 g -tysięczne części grama!).


Czyste złoto

Ilu karatowe powinno być złoto aby można je było nazwać "czystym złotem"??? Próbę metalu szlachetnego określa się powszechnie za pomocą układu metrycznego. Czyste złoto posiada próbę 1000/1000, czyli 1,0000; w oznaczeniu starym (karatach) jest to oznaczenie 24-karat. Jednakże ze względu na niemożliwość idealnej rafinacji (oczyszczania złota) , w praktyce najwyższą próbą złota jest pr. 0,9999 którą przyjmuje się jako czyste złoto (24-karat) , najczęściej stosowane na sztabkach bankowych. W jubilerstwie ze względu na potrzebne właściwości metaloplastyczne (zwiększona twardość i trwałość) najczęściej stosuje się złoto o próbie 0,585 (czyli 14-karat).